کارشناس سیاست داخلی فرانسه در گفتگو با "دیدارنیوز" مطرح کرد؛
از زمانی که ترامپ رییس جمهور ایالات متحده شد، بین فرانسه و آمریکا مشکلاتی به وجود آمد. آمریکا و گروههای آمریکایی بدشان نمیآید که در فرانسه مشکلاتی به وجود بیاید، به همین دلیل معتقدم حوادث و اعتراضات فرانسه منشا خارجی دارد.
دیدارنیوزـ اسفندیار عبدالهی: اعتراضات جنبش جلیقه زردها در فرانسه از هفدهم نوامبر سال ۲۰۱۸ (۲۶ آبان ۹۷) با یک فراخوان ویدئویی در شبکههای اجتماعی کلید خورد. معترضان که به افزایش مالیات سوخت اعتراض داشتند جلیقههای زرد رنگ را به نماد خود تبدیل کردند.معترضان فرانسوی که عموما از اقشار متوسط و حاشیه نشین فرانسه هستند، باور دارند که دولت، تمام سنگینی هزینه سیاستهای ریاضتی و سیاستهای زیستمحیطی را بر دوش آنها نهاده است و خواهان اصلاح وضع موجود هستند.
سیاوش اوستا کارشناس رسانه، پژوهشگر و نویسنده ساکن پاریس در گفتگو با دیدارنیوز می گوید: آشوبهای فرانسه فقط منشا داخلی ندارد و عامل یا عوامل خارجی نیز در شکلگیری این اعتراضات دخالت دارند چراکه هیچکدام از احزاب داخلی، بانی و برنامهریز تجمعات موسوم به جلیقه زردها نبوده و نیستند.
آنچه در ادامه می خوانید گفتگوی دیدارنیوز با سیاوش اوستا است.
دیدارنیوز: اعتراض جلیقه زردها از کجا شروع شد و آنها چه اهدافی را دنبال میکنند؟
چند ماه قبل یک خانم، جلیقه زرد پوشید و نسبت به بعضی مسائل اقتصادی اعتراض داشت ولی سر وصدای زیادی در پی نداشت. اما چرا «جلیقهزرد» نماد شد؟ واقعا دلیل مشخصی نمی توان گفت. از چند سال قبل قانونی تصویب شد که فرانسوی ها را موظف میکند در اتومبیل خود یک جلیقه زرد و یک علامت مثلثی شکل به همراه داشته باشند تا در مواقع تصادف، خرابی ماشین و مواقعی که نیاز به کمک دارند، از آن جلیقه و علامت استفاده کنند. فکر میکنم چون همه مردم از این جلیقه ها دم دست دارند و آن خانم نیز از آن استفاده کرد بهصورت ناخواسته تبدیل به نماد اعتراضات شد. اهداف مختلفی میتوان برای انگیزه اعتراضات فرانسه ذکر کرد؛ از جمله اینکه آقای مکرون و تعداد زیادی از کارشناسان بر این باورند که ریشه اعتراضات منشا خارجی دارد و دلایلی نیز برای این ادعا وجود دارد. من هم بر این باورم که نیات و انگیزههای خارجی میتواند دخالت داشته باشد. به نظرم اعلام تشکیل ارتش اروپایی و حمایت فرانسه از برجام، می تواند دو عامل مهم پشت پرده اغتشاشات و تجمعات جلیقه زردها در فرانسه باشد. ۷۳سال است که آمریکا با طرح مارشال بر اروپا مسلط است و اکنون که فرانسه بحث خروج از ناتو، ارتش اروپایی، حمایت از برجام، دفاع از معاهده پاریس و مسائل دیگری را مطرح میکند، در نقطه مقابلش آمریکا قرار دارد. لذا به نظر میرسد با توجه به اینکه احزاب داخلی از جلیقه زردها حمایت نکردند این اعتراضات می تواند منشاء خارجی داشته باشد و یا نیات غیر فرانسوی در پشت این تظاهرات خفته و نهفته باشد.
دیدارنیوز: اعتراضات از کجا شروع شد؟
اعتراض جلیقه زردها از شمال فرانسه یعنی جاییکه آمریکاییها بیشترین نفوذ را دارند شروع شد. شمال فرانسه محل دفن تعداد زیادی از کشته شدگان آمریکایی در جنگ جهانی است و به همین دلیل آمریکاییها در شمال فرانسه حضور پر رنگی دارند. مردم به مرور با پوشیدن جلیقههای زرد و بستن جادهها و معابر، اعتراض خود را علنی کردند. خیلی جالب است بدانید ابتدا جلیقه زردها به قانون افزایش قیمت بنزین اعتراض داشتند. این قانون در سال ۲۰۱۴ تصویب شده بود که طی این قانون تا سال ۲۰۲۲ قیمت بنزین در فرانسه ۳۰۰ درصد افزایش پیدا میکرد. در همان هفته اول اعتراضات، مکرون در همراهی با معترضین اعلام کرد که آن قانون را لغو میکند. پس از عقب نشینی مکرون از قانون افزایش بنزین، خواستههای معترضین افزایش یافت و تا کنون ادامه داشته است. جلیقه زردها از همان ابتدای امر اعلام کردند هدف ما وارد شدن به کاخ الیزه است؛ جایی که رئیس جمهور و خانواده او زندگی می کنند و این نشان میدهد اعتراضات از حالت متعارف و آن چیزی که ما در فرانسه همیشه شاهد بودیم خارج شده و شکل جدید و خطرناکی به خود گرفته است.
دیدارنیوز: اعتراض جلیقه زردها از کجا شروع شد و آنها چه اهدافی را دنبال میکنند؟
چند ماه قبل یک خانم، جلیقه زرد پوشید و نسبت به بعضی مسائل اقتصادی اعتراض داشت ولی سر وصدای زیادی در پی نداشت. اما چرا «جلیقهزرد» نماد شد؟ واقعا دلیل مشخصی نمی توان گفت. از چند سال قبل قانونی تصویب شد که فرانسوی ها را موظف میکند در اتومبیل خود یک جلیقه زرد و یک علامت مثلثی شکل به همراه داشته باشند تا در مواقع تصادف، خرابی ماشین و مواقعی که نیاز به کمک دارند، از آن جلیقه و علامت استفاده کنند. فکر میکنم چون همه مردم از این جلیقه ها دم دست دارند و آن خانم نیز از آن استفاده کرد بهصورت ناخواسته تبدیل به نماد اعتراضات شد. اهداف مختلفی میتوان برای انگیزه اعتراضات فرانسه ذکر کرد؛ از جمله اینکه آقای مکرون و تعداد زیادی از کارشناسان بر این باورند که ریشه اعتراضات منشا خارجی دارد و دلایلی نیز برای این ادعا وجود دارد. من هم بر این باورم که نیات و انگیزههای خارجی میتواند دخالت داشته باشد. به نظرم اعلام تشکیل ارتش اروپایی و حمایت فرانسه از برجام، می تواند دو عامل مهم پشت پرده اغتشاشات و تجمعات جلیقه زردها در فرانسه باشد. ۷۳سال است که آمریکا با طرح مارشال بر اروپا مسلط است و اکنون که فرانسه بحث خروج از ناتو، ارتش اروپایی، حمایت از برجام، دفاع از معاهده پاریس و مسائل دیگری را مطرح میکند، در نقطه مقابلش آمریکا قرار دارد. لذا به نظر میرسد با توجه به اینکه احزاب داخلی از جلیقه زردها حمایت نکردند این اعتراضات می تواند منشاء خارجی داشته باشد و یا نیات غیر فرانسوی در پشت این تظاهرات خفته و نهفته باشد.
دیدارنیوز: اعتراضات از کجا شروع شد؟
اعتراض جلیقه زردها از شمال فرانسه یعنی جاییکه آمریکاییها بیشترین نفوذ را دارند شروع شد. شمال فرانسه محل دفن تعداد زیادی از کشته شدگان آمریکایی در جنگ جهانی است و به همین دلیل آمریکاییها در شمال فرانسه حضور پر رنگی دارند. مردم به مرور با پوشیدن جلیقههای زرد و بستن جادهها و معابر، اعتراض خود را علنی کردند. خیلی جالب است بدانید ابتدا جلیقه زردها به قانون افزایش قیمت بنزین اعتراض داشتند. این قانون در سال ۲۰۱۴ تصویب شده بود که طی این قانون تا سال ۲۰۲۲ قیمت بنزین در فرانسه ۳۰۰ درصد افزایش پیدا میکرد. در همان هفته اول اعتراضات، مکرون در همراهی با معترضین اعلام کرد که آن قانون را لغو میکند. پس از عقب نشینی مکرون از قانون افزایش بنزین، خواستههای معترضین افزایش یافت و تا کنون ادامه داشته است. جلیقه زردها از همان ابتدای امر اعلام کردند هدف ما وارد شدن به کاخ الیزه است؛ جایی که رئیس جمهور و خانواده او زندگی می کنند و این نشان میدهد اعتراضات از حالت متعارف و آن چیزی که ما در فرانسه همیشه شاهد بودیم خارج شده و شکل جدید و خطرناکی به خود گرفته است.
دیدارنیوز: خواستههای بعدی جلیقه زردها چیست؟
چند روز قبل بخشی از معترضین خواستههایشان را در قالب یک بیانیه منتشر کردند که شامل ۲۵ درخواست بود که من آنها را به اختصار اعلام میکنم. ۱.افزایش مالیات ثروتمندان و کاهش مالیات اقشار کم درآمد.۲.افزایش حداقل دستمزدها.۳.استخدام بیشتر در دوایر دولتی؛ بدین معنی که به جای اخراج و تعدیل، تعداد بیشتری در دوایر دولتی استخدام صورت گیرد.۴.حل مشکل مسکن.۵.کنترل بانکها و نظارت بر وامها؛ چراکه بانکها در فرانسه وحشتناک عمل میکنند و برای جلوگیری از ورشکسته شدن بنگاهای بزرگ، فشار را متوجه مردم عادی کرده اند.۶.به صفر رساندن بدهیهای خارجی فرانسه. معترضان میگویند به دلیل عدم پرداخت بدهیهای خارجی، بهره آن از اصل بدهی زیادتر شده است.۷.برگزاری رفراندوم برای حذف قوانین کهنه، و بهروز و کارآمد شدن بعضی از قوانین کشور.۸.حذف لابی و لابیگری از مناسبات و روابط بین المللی و داخلی که به نظر خواسته بی جایی است.۹.خروج فرانسه از اتحادیه اروپا همانند انگلستان. ۱۰.جلوگیری از فرار مالیاتی.۱۱.جلوگیری از خصوصی سازی کمپانیهای بزرگ دولتی.۱۲.کاستن از جرایم سنگین راهنمایی و رانندگی در موضوع سرعت سنجها.۱۳.تحول در آموزش و پرورش.۱۴.تحول در دادگستری.۱۵.آزادی کامل رسانهها و خروج رسانههای بزرگ از زیر کنترل و مدیریت کمپانیهای بزرگ و استقلال اطلاع رسانی.۱۶.تضمین بیشتر آزادیهای مردمی(فردی و اجتماعی).۱۷.تغییرات در قانون اساسی هر ۱۰ سال یکبار.۱۸.ممنوعیت ظروف پلاستیکی.۱۹.کاهش نفوذ کارخانهها و شرکتهای داروسازی و کنترل زبالهها و پسماندهای آزمایشگاهی و بیمارستانی.۲۰.جلوگیری از تولید محصولات تراریخته و تقویت تولید محصولات کشاورزی و خوراکی به صورت ارگانیک.۲۱.تقویت بخش کشاورزی فرانسه.۲۲.خروج فرانسه از پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو). البته خود ماکرون اولین کسی بود که در این خصوص صحبت کرد و موافق خروج از ناتو است.۲۳.توقف بهرهوری استعماری و نظامی آمریکا از فرانسه که ناشی از ادامه نفوذ آمریکا پس از جنگ جهانی دوم است.۲۴.جلوگیری از مهاجرت خارجیها به فرانسه.۲۵.رعایت حرمت کشورها و معاهدات بین المللی و عدم دخالت در امور دیگر کشورها توسط فرانسه. در واقع جلیقه زردها نمیدانند چه می خواهند و این بیست و پنج موردی را هم که ذکر کردند کلیاتی است که هر کسی میتواند در اعتراضات از آن استفاده کند. تاکنون معترضین سخنگویی نداشته اند و هیچ حزبی نیز روند اعتراضات را مدیریت نمیکند.
دیدارنیوز: در میان دلایل اعتراضات اخیر فرانسه، موضوع اخذ مالیات از اقشار کم درآمد چقدر جدی است؟
بعد از چهل سال، دولت مکرون اخذ مالیات از پول های کلانی که در بانک، سپردهگذاری شده است را پی گیری میکند و از آن سپردهها مالیات میگیرد ولی از ثروت و سرمایهای که در تولید و گردش باشد مالیات نمیگیرد؛ که از نظر اقتصادی کار درستی است. البته چون فرار مالیاتی هم وجود دارد معترضین معتقدند راههای فرار مالیاتی باید شناسایی و مسدود شود و فشار از روی جامعه کم درآمد برداشته شود. مورد دیگر، گرفتن مالیات از بازنشستگان بود که رئیس جمهور عقب نشینی کرد و آن را لغو کرد و در آینده از بازنشستگان مالیاتی اخذ نمیشود. ولی موضوعی که پایه اعتراضات بود قانون افزایش قیمت بنزین است که مربوط به سال ۲۰۱۴ می باشد و در زمان دولت اولاند تصویب شد. قرار بود تا سال ۲۰۲۲ قیمت بنزین در فرانسه ۳۰۰ درصد گران شود که در جهت کمک به محیط زیست بوده است. در فرانسه تقریباً ۷۰ درصد از هزینه بنزین که مردم پرداخت می کنند مالیات است و منطقشان این است که مالیات بیشتر بر انرژی موجب کاهش مصرف و کمک به محیط زیست میشود.
دیدارنیوز: موضع احزاب فرانسوی طی هفتههای اخیر در خصوص اعتراض جلیقه زردها چه بوده است؟
تقریبا هیچ حزبی در سازماندهی و برنامهریزی جلیقه زردها دخالتی نداشته است. از طرفی هم هیچ کدام از احزاب چپ و راست فرانسه مخالفتی با این اعتراضات و تجمعات نداشتند و تقریباً همه در سکوت هستند و حداقل تا کنون واکنش و مخالفتی ابراز نکردهاند. دولت در اوایل گفت که این حرکت کار افراطیهای دست راستی است که بعد متوجه شد این اظهارنظر اشتباهی بوده است و موجب تقویت چپها شد. «ژان لوک ملانشون» چهره بسیار چپگرای فرانسه که بیست سال سناتور بوده، حتی یکبار از هیچ قانونی در جهت منافع مردم در سنا حمایت نکرده بود، اما اکنون در جهت حرکتهای پوپولیستی و حمایت از مردم سخنرانی میکند و حتی به دنبال این بود که دولت را استیضاح کند.
دیدارنیوز: آیا ممکن است این اعتراضات به استعفای رییس جمهور فرانسه منتهی شود؟
مجلس قصد استیضاح دولت را داشت که اگر دولت استیضاح میشد، مکرون باید دولت را تعطیل و مجلس را منحل می کرد که البته این قضیه منتفی شد و خطر از بیخ گوش دولت گذشت. باید منتظر بمانیم که در ادامه چه خواهد شد. تظاهرات و اعتراضات طی این هفته هم ادامه خواهد داشت ولی جالب است بدانید هر هفته از تعداد تظاهرکنندگان کاسته شده است. در اولین هفته ۳۰۰ هزار نفر در خیابانها بودند ولی به مرور کم شد هفته دوم به ۱۵۰ هزار نفر کاهش یافت و هفته چهارم حدود ۱۰۰ هزار نفر شرکت کردند. باید گفت نسبت به هفته اول ۸۰ درصد کاهش یافته است. فکر میکنم در هفتههای آینده و تحت تاثیر حادثه تروریستی که در استراسبورگ اتفاق افتاد تعداد شرکتکنندگان در تظاهرات کاهش یابد.